اتیسم چیست؟ | علت اوتیسم چیست؟ – موسسه گنجینه

نوجوانان و بزرگسالان مبتلا، معمولا در ایجاد و حفظ روابط دوستانه، برقراری ارتباط با همسالان و بزرگسالان و یا ممکن است در درک رفتارهای مورد انتظار در مدرسه یا محل کار با مشکل مواجه شوند.

می دانیم که این اختلال، دارای طیف وسیعی از انواع متفاوتی چه از لحاظ علائم بالینی و چه از لحاظ شدت آنها میباشد که خود تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارند.

همانطورکه اشاره شد با توجه به طیف وسیع این اختلال، هر فرد مبتلا به آن بطور خاص دارای مجموعه ای از نقاط قوت و چالش های متفاوتی خواهد بود. روش‌هایی که افراد مبتلا به این اختلال از طریق آن‌ها یاد می‌گیرند، فکر می‌کنند و به حل مشکل و مسئله می پردازند، می‌تواند از مهارت‌های با درجه بالا تا موارد چالش‌برانگیز متغیر باشد.

برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در زندگی روزمره خود به حمایت قابل توجهی نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر به حمایت کمتری نیاز داشته و در برخی موارد کاملاً قادر به زندگی مستقل باشند.

عوامل متعددی ممکن است بر ایجاد درخودماندگی و یا طیف اختلال اتیسم تأثیر نماید و اغلب این اختلال با افزایش حساسیت‌های حسی و مشکلات طبی دیگر همانند اختلالات دستگاه گوارشی، تشنج و یا  اختلالات خواب و همچنین با چالش‌های در زمینه ی سلامت روان نظیر اضطراب، افسردگی و مشکلات توجه و تمرکز همراه میباشد.

در مورد بسیاری از بیماری ها و اختلالات، به راحتی می توان اولین زمانی را که آن بیماری توصیف شده است را عنوان نمود و معمولاً معیارهای تشخیصی آنها روشن و مشخص است. اما این در مورد اوتیسم صادق نبوده و چندین تشخیص در پنج دهه گذشته برای این اختلال عنوان شده است.

اتیسم در دهه های گذشته توصیفات متعددی داشته است ازجمله ابتدا به عنوان نوعی از اسکیزوفرنی دوران کودکی در نظر گرفته شد. حتی زمانی وجود داشت که تصور می شد این اختلال از طبع سرد والدین نشأت میگیرد.

در طی سال‌ها، معیارهای تشخیصی و توصیفی اتیسم بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) تغییر کرد.

این راهنما که در ایالات متحده امریکا برای راهنمایی پزشکان در تشخیص‌هایشان استفاده می گردد، دور نمایی از چگونگی تغییر تشخیص علایم اتیسم در طی سالیان به ما ارائه می دهد.

روانپزشک و پزشک اتریشی-آمریکایی، لئو کانر  Leo Kanner، اولین بار در سال 1943 اوتیسم را توصیف کرد. او در مقاله خود به کودکان مبتلا به تکرار طوطی وار تاخیری با حفظ حالات یکنواخت و یکسان با مقاومت در تغییر در زندگی خود همراه با قطع ارتباط با جهان پیرامون اشاره کرد. وی همچنین اذعان کرد که این کودکان حافظه فوق العاده ای داشتند. و این یافته ها باعث شد که دکتر لئو کانر، اوتیسم را یک بیماری روانی در نظر بگیرد. وی این اختلال را به عنوان یک اختلال عاطفی و نه رشدی یا شناختی عنوان نمود. با توجه به این اطلاعات، ویرایش دوم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، (DSM-II)، در سال 1952 با تعریف اتیسم به عنوان یک بیماری روانی منتشر شد، و آن را نوعی اسکیزوفرنی دوران کودکی دانست. این ایده تا دهه 1950 و 1960 ادامه یافت. تا زمانی که تصور شد علت اتیسم مادران سرد و بی عاطفه میباشند. برونو بتلهایمBruno Bettelheim، روانشناس اتریشی الاصل، از اصطلاح “مادرهای یخچالی” برای توصیف این نظریه استفاده کرد. با این حال، با یافته های زیربنایی بیولوژیکی از مطالعات انجام شده بر دوقلوها در دهه 1970 این نظریه کاملاً رد شد.

در دهه 1970، مطالعات و تحقیقات مختلف نشان داد که اتیسم در واقع ریشه در رشد مغز دارد. بعدها در سال 1980 ویرایش سوم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-III)، اتیسم را به عنوان یک “اختلال رشدی فراگیر” که جدا از بیماری اسکیزوفرنی است، توصیف کرد و آن را به عنوان یک تشخیص جداگانه معرفی نمود.‌

تغییر در معیار های تشخیصی و درمان اتیسم به همین جا ختم نشد.  راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-III در سال 1987 مورد بازنگری قرار گرفت، و با این بازنگری، اوتیسم مفهوم گسترده تری یافت و در آن عنوان اختلال رشد فراگیر  غیرمشخص (PDD-NOS) برای موارد  “اتیسم خفیف”  اضافه شد.

اتیسم برای اولین بار به طور رسمی به عنوان طیفی از اختلال در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی  DSM-IV منتشر شده در سال 1994 شناسایی شد و در سال 2000 مورد بازنگری قرار گرفت. در این نسخه، پنج بیماری با ویژگی های متمایز ذکر شد و علاوه بر اُتیسم و PDD-NOS،  این نسخه سندرم آسپرگر را نیز تحت این طیف اختلال اضافه نمود.

و در نهایت در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5، اصطلاح “اختلال طیف اتیسم” جهت این گروه از اختلالات عنوان شد.

لذا اختلال طیف اتیسم (ASD) اصطلاح گسترده ای است که برای اتیسم در نظر گرفته می شود، وقتی به یک “طیف” فکر می کنید، دیدن سایه های مختلف  از یک رنگ مانند رنگ آبی در کنار هم در یک نوار را تصور نمایید اگر چه سایه‌ها همگی از نظر فنی آبی رنگ هستند، اما از روشن‌ترین تا تیره‌ترین رنگ متغیر میباشند. اصطلاح “اختلال طیف اٌتیسم” نیز باید به طور مشابه تصور شود. در واقع طیفی از علائم وجود دارد که فرد مبتلا به اتیسم می تواند این علائم را با درجات خفیف تا شدید نشان دهد.

اختلال طیف اتیسم (ASD) در سه زیرگروه  قرار می گیرند. البته زمانی تصور می شد که این موارد، انواع از اختلالات جداگانه ای هستند.  اما در حال حاضر، همگی آنها تحت عنوان اختلال طیف اتیسم شناخته میشوند که عبارتند از:

• سندرم آسپرگر Asperger’s syndrome

 در سال 2013،  این سندرم به عنوان بخشی از یک زیر مجموعه ی تشخیصی تحت عنوان اختلال طیف اتیسم (ASD) در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی 5 (DSM-5) قرار گرفت .این اختلال ، از اختلالات خفیف طیف اُتیسم می باشد. افراد مبتلا به آسپرگر ممکن است علائم مشابه سایر انواع این طیف، را تجربه کنند، اما معمولا علائم در این افراد خفیف تر هستند. اگرچه افراد مبتلا به این سندرم مشکلی از لحاظ گفتاری و کلامی نداشته و در آزمون‌های هوشی در حد متوسط یا بالاتر از میانگین امتیاز کسب می کنند. اما واجد مشکلات در تعاملات اجتماعی بوده و دارای دامنه محدودی از علایق میباشند لذا مهارت های کلامی معمولی تا خوب و توانایی ذهنی بالا نشانگان آسپرگر را از سایر انواع اوتیسم متمایز می نماید.

• اختلال اتیسم

این نوع طیف، به اوتیسم کلاسیک معروف است و این در واقع همان موردی است که معمولا با شنیدن کلمه اتیسم به ذهن مردم می آید. افراد مبتلا به این نوع اختلال طیف اُتیسم تاخیر در گفتار، چالش هایی در زمینه تعاملات اجتماعی و ارتباطات کلامی و غیرکلامی، بازی با همسالان داشته و رفتارها و علایق غیرعادی و تکراری و کلیشه ای دارند و در کودکان کمتر از سه سال دیده می شود.

• اختلال از هم گسیختگی یا فروپاشی دوران کودکی (Childhood disintegrative disorder, CDD)

که به آن سندرم هلر نیز گفته میشود، این سندرم در اصل توسط مدرس اتریشی تئودور هلرTheodor Heller در سال 1908 توصیف شد، یعنی سی پنج سال قبل از اینکه دکتر لئو کانر و هانس اسپرگر، اٌتیسم را توصیف کنند. کودکان مبتلا، حداقل  به مدت دو سال رشد معمولی داشته و پس از این دوران دچار پسروی گشته و بخشی و یا بیشتر مهارت های ارتباطی، کلامی و اجتماعی خود را از دست می دهند. این سندرم غالبا با تشنج و نوار مغزی  (EEG)غیر طبیعی همراه است.

• اختلال فراگیر رشد(pervasive developmental disorder, PDD)

که به آن اوتیسم غیر معمول یا آتیپیک   (Atypical Autism) نیز می گویند. تشخیص PDD معمولاً در مورد افرادی به کار برده میشود که برخی از معیارهای دو نوع دیگر اختلال طیف اُتیسم (ASD) ، اما نه همه آنها را دارند.

افراد مبتلا به اختلال فراگیر رشد -غیر مشخص (PDD-NOS) علائم خفیف تر یا کمتری را تجربه می کنند. به طور معمول، افراد مبتلا به PDD-NOS فقط از چالش های تعاملات اجتماعی و ارتباطی رنج می برند. این افراد معمولاً دارای بالاترین عملکرد در انواع طیف اُتیسم هستند و آنها را به سادگی در هیچ یک از دسته ها یا انواع دیگر اختلال طیف اتیسم (ASD)  نمیتوان قرار داد.

• آیا سندرم رت نوعی از اختلال طیف اتیسم است؟

سندرم رت (Rett syndrome) یک اختلال عصبی- رشدی شدید است که اکثراً دختر بچه ها را درگیر مینماید. پسران مبتلا در بدو تولد به دلیل شدت علایم زنده نمی مانند. کودکان مبتلا به سندرم رت اغلب رفتارهایی شبیه به افراد مبتلا به اُتیسم دارند واگر چه درگذشته کارشناسان آن را به عنوان اختلال طیف اتیسم دسته بندی می کردند. اما اکنون که مشخص شده است که این اختلال ناشی از جهش ژنی درکروموزوم X است، در واقع یک بیماری ژنتیکی محسوب شده و دیگر نوعی از اختلال طیف اتیسم  (ASD) در نظر گرفته نمی شود.

منبع: موسسه گنجینه