دوشنبه ۲۶ تیر ۰۲
علایم اتیسم در نوزادان و کودکان خردسال با نرخ سرعت خاص خود و به صور متفاوت از هم رشد می کنند. لذا، در چه مرحله ای باید سؤال کنید که آیا روند رشد فرزندتان در مسیر درستی از رشد و تکامل قرار دارد یا خیر؟ آیا علایم اوتیسم در آنها وجود دارد؟
تشخیص اختلال طیف اتیسم (ASD) در نهایت بر اساس توصیف شما از روند رشد و تکامل کودکتان و مشاهدات دقیق رفتارهای خاص او توسط پزشک متخصص اطفال میباشد. بنابراین تشخیص زودهنگام، نیاز به مشارکت والدین و متخصصان اطفال در تشخیص وجود علایم اتیسم دارد. در این مشارکت، شما به عنوان والدین باید احساس راحتی کنید که نگرانی‌هایی را که در مورد رفتار یا رشد فرزندتان دارید مانند نحوه بازی، یادگیری، صحبت کردن، و رفتار او را مطرح کنید. به همین ترتیب، نقش پزشک اطفال فرزند شما در این مشارکت این است که به نگرانی های شما به دقت گوش داده و در صورت شک به اختلال طیف اوتیسم و وجود علایم اتیسم، ارزیایی دقیق، مشورت با متخصصین اتیسم و آزمایش‌های پزشکی مورد نیاز را انجام دهد .
لذا والدین میبایست از نقاط عطف رشد و تکامل فیزیکی، اجتماعی، عاطفی و شناختی در روند رشد کودکان مطلع بوده، نحوه رشد فرزندشان را نظارت نمایند. مشاهده تأخیر در این موارد میتواند از علایم هشداردهنده در رابطه با وجود علایم اوتیسم باشد. البته لازم به تذکر است اکثر کودکان در حدود سن خاصی به نقاط عطف رشد می رسند، اما در برخی ممکن است رسیدن به این نقاط عطف، زمان بیشتری طول بکشد. معهذا اگر در مورد رشد کودک خود سؤالی دارید، همیشه خوب است که با پزشک اطفال خود صحبت کنید. و به به غرایض خود اعتماد کنید، شما کودک خود را بهتر از هرکس دیگری می شناسید!
دانستن نقاط عطف رشد در نظارت روند رشد کودکتان کمک کننده خواهد بود ،مهم ترین نقاط عطف رشد تا سن 5 سالگی عبارتند از:
• در 2 ماهگی: کودک سعی می کند به والدین خود نگاه کند و به چهره ها توجه کند.
• تا 4 ماهگی: از حرکات صورت مانند لبخند زدن یا اخم کردن تقلید می کند و به محبت پاسخ می دهد.
• در 6 ماهگی: دوست دارد خود را در آینه نگاه کند و اشیا را به دهان می آورد.
• تا 9 ماهگی: اسباب بازی های مورد علاقه خود را دارد و وسایل کوچک را توسط انگشت شست و سبابه برمی دارد.
• حدود 12 ماهگی: تا حدی در پوشیدن لباس دست و پا را بالا می آورد و دستورالعمل های ساده را دنبال می کند.
• در 18 ماهگی: به تنهایی کاوش می کند و وقتی از او خواسته می شود به قسمتی از بدن خود اشاره می کند.
• در 2 سالگی: با دیدن کودکان دیگر هیجان زده می شود و مرتب کردن اشکال و رنگ ها را آغاز می کند.
• در 3 سالگی: می تواند خودش لباس بپوشد و پازل ها یی با سه یا چهار قطعه را کامل کند.
• در 4 سالگی: می تواند تفاوت بین واقعی و ساختگی را تشخیص دهد و پیش بینی می کند که در یک داستان چه اتفاقی می افتد.
• در 5 سالگی: می خواهد مانند دوستان خود باشد و می تواند فردی را با شش عضو بدن ترسیم کند.
علایم اولیه اوتیسم چیست؟
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم (ASD) زمانی که نوزاد هستند، تفاوت‌های رشدی به ویژه در مهارت‌های اجتماعی و کلامی را نشان میدهند که از مهم ترین علایم اتیسم میباشند، اما از آنجایی که این کودکان معمولا به موقع می نشینند، چهار دست و پا راه می روند، علایم اتیسم کمتر آشکاری نظیر عدم رشد حرکات و اشارات بدنی مانند حالت ها ،اطوارها، اداها و انجام ندادن بازی های تخیلی و عدم رشد ارتباط کلامی اجتماعی، اغلب مورد توجه قرار نمی گیرند.
لذا با توجه به اینکه اوتیسم به علایم یا ویژگی های رفتاری خاصی مربوط می شود، تشخیص علایم اتیسم در کودکان، در سن زیر 18 تا 22 ماهگی معمولاً دشوار است. برخی موارد، علایم اوتیسم ممکن است گاهی تا زمانی که کودک به سن مدرسه میرسد یا حتی تا اواخر زندگی آشکار نشوند. با این حال، مطالعات و تحقیقات نشان داده اند که برخی از علایم اتیسم و ویژگی هایی در این طیف اختلال وجود دارند که والدین می توانند در سال های اول زندگی کودک به دنبال آنها باشند. اگرچه این یافته ها بطور حتمی ممکن است نشانه‌ای از اتیسم نباشند، اگر کودکی برخی از این ویژگی‌ها را نشان دهد، عاقلانه است که با متخصص اطفال و اتیسم مشورت شود زیرا هرچه درمان اتیسم و اختلال طیف اتیسم زودتر شروع شود، احتمال مؤثر بودن مداخلات درمانی در جبران اختلالات بوجود آمده بیشتر است. به همین دلیل اطلاع والدین از چگونگی شناسایی علایم اوتیسم و نشانه های آن بسیار مهم و حیاتی میباشد.
علاوه بر تأخیر در گفتار و تفاوت‌های رفتاری که از علایم اتیسم شایع میباشند، خانواده‌ها ممکن است متوجه تفاوت‌هایی در نحوه تعامل فرزندشان با همسالان خود و دیگران نیز شوند.
همیشه به خاطر داشته باشید یک کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم (ASD) دقیقاً علایم اتیسم مشابه کودک دیگر مبتلا را نخواهد داشت. در این طیف اختلال، انواع و شدت علایم اوتیسم می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد!
علایم اتیسم هشدار دهنده در 6 الی 12 ماهگی:
⦁ کودک تمایل به برقراری ارتباط چشمی نداشته و اشیای متحرک را با چشمان خود تعقیب نمی کند.
⦁ عدم واکنش کودک در هنگام صدا زدن وی با نام. برای مثال، سرش را برنمی گرداند و یا از خود عکس العملی نشان نمی دهد.
⦁ کودک به دیگران لبخند نمی زند.
⦁ عدم نمایش حالات چهره که منعکس کننده احساسات آنها (مانند تعجب یا عصبانیت) است.
⦁ هیچ آوایی از خود در نمی آورد.
⦁ کودک از نوازش شدن و بغل شدن، توسط دیگران اجتناب می نماید.
⦁ کودک به طور غیرمعمول، نسبت به شیء یا اسباب بازی، وابسته می گردد.
علایم اتیسم هشدار دهنده 12 ماهگی:
⦁ ارتباط چشمی کودک ضعیف بوده و یا کلاً ندارد.
⦁ عدم واکنش کودک در هنگام صدا زدن وی با نام.
⦁ ناتوانی در تقلید صدا ها و حالات چهره از دیگران.
⦁ آواهای نامفهوم، غان و غون یا اصوات جیغ مانند که از علایم اولیه صحبت کردن است، ایجاد نمی کند.
⦁ از حرکات بدنی معنی دار و یا اشاره برای رساندن منظورش استفاده نمی نماید ، مانند زمانی که می خواهد شما او را در آغوش بگیرید، دستش را دراز نمی کند و یا برای خداحافظی، دستش را تکان نمی دهد.
⦁ برای آرامش و یا رفع نیاز به دنبال پدر و مادر خود نمی گردد.
⦁ دارای حرکات تکراری و غیرمعمول میباشد.
⦁ در بازی های تعاملی اولیه، مانند دالی یا قایم موشک مشارکت نمیکند.
علایم اتیسم هشدار دهنده در 16 ماهگی:
⦁ عبارات یک کلمه‌ای را به زبان نمی‌آورد.
⦁ برای نشان دادن علاقه‌اش، به اطراف یا به اشیاء اشاره نمیکند تا توجه شما را به آن شئ جلب کند.
علایم اتیسم هشدار دهنده 14 ماهگی:
⦁ عبارات دو کلمه‌ای معنی دار به طور خودانگیز به کار نمی‌برد.
⦁ از دست دادن مهارت های کلامی و اجتماعی که قبلا کسب نموده است.
⦁ فقط روی نوک انگشتان پا راه می رود.
⦁ قادر به پیروی از دستورالعمل های شفاهی ساده نیست .
⦁ علاقه شدیدی به یک شی خاص دارد و به آنها وابسته میشود ، مانند روشن و خاموش کردن مداوم کلید چراغ.
⦁ ممکن است به اشیاء غیر معمول مانند اشیاء فلزی علاقه زیادی داشته باشد.
⦁ درگیر فعالیت های تکراری، مانند ردیف کردن اشیا میگردد.
⦁ قادر به درک حالات عاطفی دیگران نیستند برای مثال وقتی دیگران غمگین یا ناراحت به نظر می رسند، متوجه نمی شوند
کودکان پس از 2 سالگی و با اختلال طیف اتیسم ، ممکن است علایم اتیسم ذیل را داشته باشند:
⦁ با دست اشاره نکردن به هر چیز مورد توجه شان برای مثال، اشاره نکردن به هواپیما در آسمان.
⦁ اسباب بازی ها را بطورکاربردی و صحیح استفاده نمی کنند و اهمیتی به عملکرد آنان نمی دهند و بیشتر تمایل به ردیف کردن و نظم اسباب بازی ها دارند.
⦁ نگاه نکردن به اجسامی که فردی به آن اشاره می کند.
⦁ با ایجاد محرک های بینایی توسط استفاده از انگشتان دست خویش، حس بینایی خود را تحریک می کنند.
⦁ در ارتباط با دیگران مشکل داشته و یا به طور کلی بودن با مردم را دوست ندارند.
⦁ پرهیز از برقراری ارتباط چشمی و تمایل به تنهایی.
⦁ در تشخیص احساسات دیگران و یا بیان احساس خود دچار مشکل هستند.
⦁ در آغوش گرفته شدن و نوازش توسط دیگران را ترجیح نمی دهند.
⦁ زمانی که فردی با آنها صحبت می کند به نظر نمی شنوند و متوجه نمی شوند، در حالی که به صداهای دیگرعکس العمل نشان می دهند.
⦁ ممکن است به ارتباط با مردم علاقه مند باشند، اما نمی دانند چگونه با آنها بازی و یا صحبت کنند.
⦁ تکرار طوطی وار (Echolalia) از علایم اتیسم است که فرد مبتلا کلام، لغات و یا جملاتی را که به وی گفته می شود را تکرار می کند.
⦁ در بیان احتیاج هایشان از طریق کلام و یا اشاره، دچار مشکل هستند.
⦁ بازی های نمادین و یا تخیلی انجام نمی دهند. مانند تظاهر به غذا دادن به عروسک.
⦁ دارای حرکات و رفتارهای تکراری، مانند تکان دادن دست ها و یا بدن و…… می باشند.
⦁ در تطبیق، به هنگام بهم خوردن روتین روزمره، دچار مشکل هستند.
⦁ حساسیت زیاد نسبت به اصوات، بو، نور، لمس و…….
⦁ از دست دادن مهارت های کلامی و اجتماعی که قبلا کسب نموده اند نیز از علایم اوتیسم مهم در این گروه سنی است.
علایم اوتیسم درنوجوانان و بزرگسالان
علایم اتیسم که به طور شایع در نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به این طیف اختلال دیده میشود عبارتند از:
• درک اینکه دیگران چه فکر یا احساسی دارند برای آنها دشوار است.
• اضطراب شدید در مواقع موقعیت های اجتماعی
• مشکل در دوستیابی یا ترجیح دادن تنهایی
• صریح، بی ادب و یا بی علاقه در نظر دیگران به نظر می آیند.
• بیان احساسات برایشان دشوار است.
سخنان و عبارات را تحت اللفظی در نظر میگیرند، عبارات طعنه آمیز، ضرب المثل ها و یا شوخی ها را درک نمیکنند.
• داشتن روال و روتین یکسان و یکنواخت روزانه که در صورت تغییر منجر به اضطرب بسیار شدید و بهم ریختگی در آنها میگردد.
این افراد ممکن است علایم دیگری نیز از علایم اتیسم را داشته باشند، مانند:
• عدم درک “قوانین” تعاملات اجتماعی، مانند نپریدن میان صحبت دیگران
• اجتناب از تماس چشمی
• داشتن علاقه بسیار شدید به موضوعات یا فعالیت های خاص
• در برخی موارد عدم رعایت فاصله با دیگران و نزدیک شدن بیش از حد به آنها و یا برعکس بهم ریختن و ناراحت شدن اگر کسی آنها را لمس و یا بیش از حد به آنها نزدیک شود.
• توجه به جزئیات ، الگوها، بوها یا صداهایی که دیگران متوجه آنها نمیشوند.
• دوست دارند قبل از انجام کارها به دقت برنامه ریزی نمایندکه خود از علایم اوتیسم میباشد که میتوان آن را در جنبه مثبت و به عنوان نقطه قوت در این افراد بکار برد.
تفاوت علایم اتیسم در دختران با پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم
بر اساس تحقیقات اخیر، مواردی که به نظر می رسد دختران مبتلا به اتیسم با پسران مبتلا به اتیسم متفاوت هستند، عبارتند از:
1.پسران مبتلا به اتیسم دارای حوزه بازی بسیار تکراری و محدود میباشند در حالی که دختران مبتلا کمتر حالت تکراری داشته و حوزه های بازی گسترده تری دارند.
2.دختران مبتلا به اتیسم بیشتر از پسرها می توانند به ارتباطات غیرکلامی مانند اشاره کردن یا نگاه کردن پاسخ دهند. آنها همچنین تا حدودی تمرکز بیشتری دارند و کمتر دچار حواس پرتی میشوند.
3.در حالی که مسائل ارتباط اجتماعی پسران در اوایل زندگی آنها چالش برانگیز می شود، دختران ممکن است بتوانند خواسته های اجتماعی دوران اولیه کودکی را مدیریت کنند اما با ورود به اوایل نوجوانی با مشکلات دراین رابطه مواجه می شوند.
4.طبق گزارش کندی کریگر، پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم ممکن است تمایل به انجام رفتارهای مخرب و پرخاشگرانه برای به دست آوردن اشیاء داشته باشند، در حالی که دختران مبتلا معمولاً تمایل به انجام رفتارهای مخرب برای جلب توجه ندارند.
5.دختران مبتلا به اتیسم بیشتر از پسران از اضطراب و یا افسردگی رنج می برند.
عبارتند بر اساس تحقیقات اخیر، علایم اتیسم که به نظر می رسد در دختران مبتلا با مقایسه با پسران مبتلا متفاوت هستند، از:
⦁ علایم اتیسم از لحاظ رفتار تکراری: پسران مبتلا به اتیسم دارای حوزه بازی بسیار تکراری و محدود میباشند در حالی که دختران مبتلا کمتر حالت تکراری داشته و حوزه های بازی گسترده تری دارند.
⦁ علایم اتیسم ازلحاظ ارتباطات غیرکلامی: دختران مبتلا به اتیسم بیشتر از پسرها می توانند به ارتباطات غیرکلامی مانند اشاره کردن یا نگاه کردن پاسخ دهند. آنها همچنین تا حدودی تمرکز بیشتری دارند و کمتر دچار حواس پرتی میشوند.
⦁ علایم اتیسم از لحاظ ارتباط اجتماعی :در حالی که مسائل ارتباط اجتماعی پسران در اوایل زندگی آنها چالش برانگیز می شود، دختران ممکن است بتوانند خواسته های اجتماعی دوران اولیه کودکی را مدیریت کنند اما با ورود به اوایل نوجوانی با مشکلات دراین رابطه مواجه می شوند.
⦁ علایم اتیسم بصورت رفتارهای پرخاشگرانه:طبق گزارش کندی کریگر، پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم ممکن است تمایل به انجام رفتارهای مخرب و پرخاشگرانه برای به دست آوردن اشیاء داشته باشند، در حالی که دختران مبتلا معمولاً تمایل به انجام رفتارهای مخرب برای جلب توجه ندارند.
⦁ علایم اتیسم مرتبط با افسردگی و اضطراب:دختران مبتلا به اتیسم بیشتر از پسران از اضطراب و یا افسردگی رنج می برند.
6. علایم اوتیسم از لحاظ وجود علایق پایدار: دختران مبتلا به اتیسم در موضوع علایق پایدار، تمایل بیشتری برای انتخاب مواردی (مانند هنرپیشگان و ستارگان تلویزیون و یا موسیقی) دارند در حالیکه بیشتر، علایق پایدار بسیاری از پسران ارقام، آمار و ریاضیات و یا موارد وابسته حمل و نقل به نظر می رسد.
7. علایم اتیسم از لحاظ گوشه گیری : دختران مبتلا به اتیسم بیشتر منفعل یا گوشه گیر هستند.
علایم اتیسم گاهی اوقات می تواند در زنان و مردان بالغ نیز متفاوت باشد. به عنوان مثال، زنان مبتلا ممکن است آرامتر باشند، احساسات خود را پنهان کنند و به نظر می رسد که بهتر با موقعیت های اجتماعی کنار می آیند.
علایم اتیسم در رابطه با ارتباط کلامی
از علایم اوتیسم اختلال در ارتباط کلامی است. حدود 40 درصد از کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم اصلاً صحبت نمیکنند و بین 25 تا 30 درصد برخی از مهارت‌های گفتاری را در دوران نوزادی توسعه میدهند اما بعداً آن را از دست میدهند. برخی از کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم در اواخر زندگی شروع به صحبت می کنند.
اکثر کودکان مبتلا مشکلاتی در ارتباط کلامی دارند، از جمله علایم اوتیسم در این زمینه میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
• تاخیر در مهارت های گفتاری و کلامی
• صدای گفتاری یکنواخت، روباتیک، یا آهنگین و آواز مانند
• اکولالیا (تکرار یک عبارت شنیده شده)
• مشکل استفاده از ضمایر (مثلاً گفتن «تو» به جای «من»)
• بندرت و یا اصلاً از حرکات رایج دست (اشاره کردن یا تکان دادن دست) استفاده نکرده، و همینطور به آنها نیز پاسخ نمیدهند.
• ناتوانی در حفظ موضوع، هنگام صحبت یا پاسخ دادن به سؤالات
• قادر به درک طعنه یا شوخی نمیباشند.
• مشکل در بیان نیازها و احساسات خود
• عدم درک زبان بدن، لحن صدا و عبارات دیگران
از دیگر علایم اوتیسم در این رابطه این است که افراد مبتلا با افزایش سن، ممکن است در برقراری مکالمه مشکل داشته یا مهارت های گفتاری بسیار محدودی داشته باشند. از دیگرعلایم اتیسم کلامی این است که برخی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم گاها مهارت های کلامی خود را با درجاتی ناهماهنگ توسعه میدهند. برای مثال، در مطلب خاصی که برای آنها بسیار جالب است واژگان بسیار قوی برای صحبت در مورد آن موضوع ایجاد میکنند، اما در برقراری ارتباط و مکالمه در مورد مطالب دیگر مشکل دارند.
از دیگر علایم اتیسم که در گفتار کودکان مبتلا دیده میشود این است که در حینی که کودکان مبتلا به اوتیسم شروع به صحبت می کنند، ممکن است با لحنی غیرمعمول سخن بگویند که می تواند از صدای زیر و حالت ریتمیک و آوازخوان تا روباتیک یا یکنواخت متغیر باشد. کودکان مبتلا به اتیسم ممکن است علایمی از هایپرلکسیا را نشان دهند، که شامل توانایی خواندن فراتر از آنچه از سن آنها انتظار می رود، باشد. کودکان در طیف اختلال اتیسم ممکن است زودتر از همسالان خود، گاهی حتی در اوایل سن 2 سالگی، خواندن را یاد بگیرند. اما در واقع قادر به درک متنی که میخوانند نمی باشند.
اگر چه وجود هایپرلکسی همیشه ازعلایم اوتیسم نیست، تحقیقات تقریباً در 84 درصد موارد نشان می دهدکه کودکان دارای هایپرلکسیا در طیف اختلال اتیسم قرار دارند.
از دیگر علایم اتیسم در کودکان مبتلا این است که در حین تعامل و به اشتراک گذاشتن احساسات و علایق خود با دیگران معمولاً دچار مشکل بوده و قادر به حفظ و ادامه مکالمه نمی باشند. دشواری و مشکل در ارتباط غیرکلامی مانند حفظ تماس چشمی یا درک زبان بدن نیز از دیگر علایم اتیسم میباشند. که در مجموع این علایم اوتیسم در ایجاد مشکلات در رابطه با ارتباطات اجتماعی نقش دارند.
علایم اتیسم در زمینه الگوهای رفتاری چیست؟
از علایم اتیسم درکودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم ASD)) رفتار به شیوه‌هایی است که غیرعادی به نظر رسیده و همچنین افراد مبتلا به طیف اختلال اتیسم گاها علایق غیر معمول از خود نشان می دهند، از جمله:
• رفتارهای تکراری مانند بال بال زدن، تکان دادن بدن به جلو و عقب ، پریدن، یا چرخیدن
• حرکت دائمی (مثل دویدن) و رفتار “بیش فعال”.
• تثبیت و وابستگی شدید بر روی فعالیت ها یا اشیاء خاص
• داشتن روال و روتین در امور مختلف ( بهم ریختن و ناراحت شدن هنگامی که یک روال حتی اندکی تغییر می کند.)
• حساسیت شدید به لمس، نور و صدا
• عدم شرکت در بازی های «سازمان یافته و طراحی شده» یا تقلید از رفتارهای دیگران
• عادات غذایی وسواسی
• عدم هماهنگی حرکتی، دست و پا چلفتی بودن .
• رفتارهای ناگهانی یا تکانشی (عمل بدون فکر کردن)
• رفتار پرخاشگرانه، هم با خود و هم با دیگران
• دامنه توجه کوتاه
• اجسام مانند اسباب بازی ها را با نظم دقیق کنار هم میچینند و وقتی نظم آنها به هم می خورد، ناراحت می شوند.
• تمرکز شدید بروی اجزاء اشیاء یا اسباب بازی ها بجای بازی با آنها، به عنوان مثال توجه به چرخ کامیون اسباب بازی به جای راندن آن یا توجه به موهای عروسک بجای بازی با آن
علایم اتیسم در زمینه اختلالات پردازش حسی
از علایم اتیسم حائز اهمیت در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم وجود اختلال در پردازش حسی میباشد،که معمولا این کودکان نشان میدهند، به این معنا که سیستم عصبی مرکزی آنها به روشی صحیح، پردازش حسی را انجام نداده، لذا جهان پیرامون خویش را متفاوت از دیگران درک میکنند و به آن واکنش نشان میدهند که خود از علایم اوتیسم میباشند که بایستی مد نظر داشت هستند .
علایم اتیسم در رابطه با اختلال پردازش حسی بصورت حساسیت بیش از حد و یا کم میتواند بروز نماید به این معنا که افراد مبتلا به اتیسم هم بصورت حساسیت مفرط (پاسخ دهی بیش از حد) و هم حساسیت کم (تحت واکنش) را به طیف وسیعی از محرک ها به عنوان علایم اتیسم تجربه کنند. اکثر کودکان مبتلا ترکیبی از علایم اتیسم از هر دو حالت را نشان میدهند. بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم نسبت به نورهای روشن یا طول موج های نور خاص (مانند چراغ های های فلورسنت) حساسیت مفرط را تجربه می کنند. تجربه ی برخی صداها، بوها، بافت ها و مزه ها نیز می توانند برای آنها طاقت فرسا باشند، که خود میتواند منجر به علایم اوتیسم بصورت اجتناب حسی یا تلاش برای دور شدن از محرک‌هایی که اکثر مردم به راحتی می‌توانند آنها را تحمل کنند،گردد.
نمونه هایی از علایم اتیسم در رابطه با اجتناب حسی می تواند در مورد حس لامسه (امتناع از لمس فیزیکی، پرهیز از پوشیدن برخی لباس ها یا پارچه ها، اجتناب از کثیف شدن دست ها و بدن مثلا دوری از بازی با ماسه، عدم استفاده از لوسیون و ….. )، حس چشایی ، ( حساسیت به طعم غذاها ، اجتناب از خوردن برخی غذا ها وحتی گاهی بالا آوردن آنها ) ، حس شنوایی، (پوشاندن گوش ها برای جلوگیری از صداهای بلند یا غیرقابل پیش بینی)، اختلال در پردازش حس تعادل یا وستیبولار (مانند چالش برانگیز بودن فعالیت های حرکتی معمولی مانند تاب خوردن ، سٌر خوردن و از پله ها پایین آمدن).
حساسیت کم نیز در پردازش حسی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم شایع است. علایم اوتیسم در این وضعیت می تواند منجر به حالاتی مانند نیاز دائمی به حرکت، تمایل به صداهای بلند، خیره شدن به نورهای شدید و رنگهای روشن گردد. در واقع این افراد در جستجوی محرکی برای دریافت ورودی حسی بیشتر از محیط می باشند که علت بروز این علایم اتیسم میشوند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اتیسم ممکن است حواس، خود را با ایجاد صداهای بلند، لمس افراد یا اشیاء، یا تکان دادن خود به جلو و عقب تحریک کنند.
اختلال در آگاهی از وضعیت بدن و حرکت (حس عمقی) نوع دیگری از علایم اوتیسم در رابطه با مشکلات درکی است درحالت عادی ورودی حسی از عضلات و مفاصل برآمده و مغز را از موقعیت اعضای بدن آگاه می نماید. کودکانی که اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت بدن خود توسط حس عمقی دریافت نمی نمایند معمولا دست و پا چلفتی به نظر می رسند و باید به اشارات بینایی یا دیگر راهکارهای شناختی (مثل دستورات کلامی) اتکا کنند تا بتوانند اعمال ساده مثل نشستن روی صندلی یا استفاده ی صحیح از قاشق و چنگال را انجام دهند. از علایم اوتیسم در کودکان مبتلا به مشکل درک حس عمقی ضعیف، بکار بردن نیروی خیلی کم یا خیلی زیاد در فعالیت های مثل نوشتن ، دست زدن، راه رفتن یا تایپ کردن، شکستن اسباب بازی ها و برخورد به افراد و محاسبه نادرست حدود حریم شخصی افراد میباشند، که این علایم اتیسم خود بر تعاملات اجتماعی تاثیر منفی میگذارند.از طرفی اغلب کودکانی که واجد مشکلات حس عمقی هستند از تحریکاتی مثل فشار سخت بر روی پوست خود یا فشار و کشش مفصلی جهت خود تنظیمی استفاده میکنند که از دیگر علایم اوتیسم در رابطه با وجود مشکلات حس عمقی است که بطور شایع دیده میشوند.
جهت دانلود علایم و نشانه های اختلال طیف اٌتیسم کلیک کنید.
علایم اتیسم در اختلال در پردازش حسی چگونه به نظر می رسند؟
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم هنگامی که علایم اتیسم در پردازش حسی را تجربه می کنند، نشانه ها وعلایم اتیسم را بصورت رفتارهای خاصی از خود نشان می دهند از جمله:
⦁ افزایش حرکات فیزیکی ، مانند پریدن، چرخیدن یا برخورد با اشیا،
⦁ افزایش خود تحریکی (Stimming)، مانند بال بال زدن ، ایجاد صداهای تکراری یا تکان دادن خود به جلو و عقب
⦁ تندتر و بلندتر صحبت کردن و یا بالعکس اصلاً صحبت نکردن
⦁ پوشاندن گوش ها یا چشم ها
⦁ مشکل در تشخیص احساسات درونی خود مانند گرسنگی، درد یا نیاز به استفاده از دستشویی
⦁ امتناع یا اصرار بر روی برخی غذاها یا اقلام و پوشاک
⦁ جویدن مکرر اقلام غیر خوراکی
⦁ خیره شدن به نور های شدید یا اجسام متحرک و چرخنده مانند پره های پنکه
⦁ ایجاد صداهای یکسان و تکراری
⦁ لمس مکرر دیگران یا انجام بازیهای خشن
⦁ مشکل در برقراری ارتباط یا پاسخگویی به دلیل اینکه مغز با منابع رویارویی خود از بار اضافی ورودی های حسی ممانعت به عمل می آورد. (خاموش شدن یا shut down )
⦁ هیجانات طاقت فرسا با نیاز به فرار از موقعیت(Meltdown)
این علایم اوتیسم با داشتن حساسیت های بیش از حد فرد نسبت به انواع خاصی از ورودی های حسی می تواند چالش هایی را در موقعیت های روزمره مانند مدرسه، محل کار یا محیط های اجتماعی ایجاد کند. برای افرادی که بیش از حد حساس هستند، گذراندن تمام روز در زیر نورهای LED یا فلورسنت، حضور در فضاهای شلوغ یا پردازش مکالمات دراتاق‌هایی که سر و صدای پس‌زمینه دارند، میتواند نیاز به تلاش زیاد و صرف انرژی بالایی داشته باشد که می تواند از نظر جسمی و عاطفی فوق العاده خسته کننده بوده و باعث شود فرد مبتلا برای انجام کارهای مهم دیگر احساس خستگی بیش از حد کند.
برعکس گروه دیگر از افراد مبتلا به اتیسم از تحریک حسی خود به عنوان نوعی تلاش برای حفظ تعادل سیستم حسی خود استفاده می کنند. حرکات تکراری، صداها یا بی قراری که از علایم اتیسم میباشند می توانند به افراد مبتلا کمک کنند تا آرام بمانند و اضطراب را در خود کاهش دهند و یا ورودی حسی های آزار دهنده را به این طریق مسدود کنند.
با این حال، گاهی اوقات ، علایم اوتیسم در اینموارد نظیر حرکت مداوم جهت خود تنظیمی در برخی محیط ها (مانند محل کار) نامناسب به نظر میرسد، لذا افراد مبتلا به اتیسم اغلب احساس می کنند که باید تحریک حسی خود را سرکوب کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، خود تنظیمی دشوار‌تر شده و منجر به اضافه بار حسی گشته متعاقب آن منجر به خستگی یا فرسودگی شدید آنها میگردد.
علایم اتیسم به صورت اضافه بار حسی زمانی اتفاق می افتد که یک محرک حسی شدید بر توانایی کودک مبتلا برای مقابله با آن غلبه کند. این می تواند توسط یک ورودی حسی منفرد، مانند یک صدای بلند غیرمنتظره ایجاد شود، یا می تواند در طول زمان به دلیل تلاشی که برای مقابله با افزایش بار حسی در زندگی روزمره لازم است، ایجاد شود. اضافه بار حسی می تواند باعث علایم اوتیسم نظیر اضطراب شدید، نیاز به فرار از موقعیت یا مشکل در برقراری ارتباط گردد. وقتی مغز مجبور است تمام منابع خود را در پردازش حسی متمرکز نماید، عملکردهای دیگری مانند گفتار، تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات را متوقف خواهدکردخود علت بروز علایم اتیسم در این زمینه ها خواهد گشت.
منبع: موسسه گنجینه
- ۶ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر